Yazı ve Fotoğraflar; Tahsin CEYLAN
Geniş-açı objektiflerin işlevleri özellikle, dalcılar, sualtı sahneleri ve batıklar gibi, orta ve büyük-geniş ebatlardaki objelerin görüntülenmesinde son derece önemlidir. 35 mm. ve 28 mm.merceklerle bu tür objeleri oldukça çok uzak mesafelerden görüntülemek zorundasınız. Bu da obje ile aranıza ciddi bir su kütlesinin girmesi demektir. Objelerinize yaklaşmanız hem makinanız ile obje arasındaki su miktarını azaltır aynı zamanda kontrast ve geniş açı close-up avantajı sağlar.
Bu yazımızda sualtında kullandığımız geniş açı objektiflerin en uç noktasından fisheye (balıkgözü) lensleri ve sualtında kullanımlarını çekim örnekleriyle birlikte açıklamaya çalışacağım. Bu açıklamalardan önce ise sualtı fotoğrafçılığında kullandığımız bazı terimleri ve geniş açı kategorisindeki objektiflerin görüntüleme açılarının bilinmesinde yarar umuyorum.
“A”(auto):Otomatik Proğram
Aperture: Diyafram-f stop aralıkları
Bracket;Bir pozun f stoplarının alt ve üst değerde oluşturulmasıdır.
Contrast:Kontrast
Diffuser:Flaşın ışık açısını artıran ve ışığı yayan ekipman.
Exposure:Pozlama
Fisheye lens:Balık gözü
F-stop:Diyafram aralığı
Minimum Focus: Minimum yaklaşım mesafesi
Parallax:Yakın mesafe çekimlerinde viewfinder ile objektifin görme açıları arasındaki fark.
Picture Angle:Fotoğraf açısı
Shutter speed: Filmin üzerine düşen ışık süresini belirten degerler.
SLR(single-lens reflex):Viewfinder ‘den bakıldığında objektifin gördüğü görüntünün birebir yansıtan sistem
TTL (through- the-lens): Objektifin mesafe ölçümüne bağlı olarak flaşın otomatik gerekli ışık değerlerini saptamasıdır.
Wide- angle lens:Geniş aşı objektif.
Viewfinder: Görüntü bulucu
Geniş açı grubunda değerlendirilen bazı objektiflerin teknik özellikleri;
Lensler Aperature Minimum Focus Görüntüleme
Degerleri Açısı
35mm f 2,5-f 22 2.75 ft. 46 derece
28mm f3,5- f 22 2 ft. 59 derece
20mm f2,8- f 22 1.3 ft. 78 derece
15mm f2,8 –f22 1 ft. 94 derece
16mm f2,8- f 22 0.8 ft 180 derece
12mm(Nikonos için) f3,5- f 22 1 ft 167 derece
Sınırları belirlenmiş dar bir alan içinde yeralan bir objeyi görüntülemek, geniş kadrajlı bir objeyi görüntülemekten çok daha kolaydır. Fisheye (balıkgözü) kategorisindeki objektiflerden Sea&Sea tarafından Nikonos için üretilen 12 mm. 167’, Housing sisteminde kullanılan Nikon 16 mm. İse 180 derece görme açısına sahiptirler. Bu objektiflerin kullanıcıları başlangıçta en çok kendi paletlerini ve flaşlarını farkında olmadan kadrajın içinde görmüşlerdir. Amfibik makina üreticileri bu nedenle bu objektiflerin yanında görüntü bulucularını da ( Viewfinder) üretmişlerdir. Bir sualtı görüntüsündeki en yaygın hata, fotografın gözünüzle oluşturulması sırasında görüntü bulucunun üzerinden bakarak ve daha sonra makinayı kaldırarak viewfinder’ı bir (gez,göz,arpacık) sistemine uydurmaya çalışarak, makinayı objenin merkezine doğru hedeflemektir.Bu bir hatadır.Çünkü gözünüzün objeyi görmesi 50 mm.lik bir objektif perspektifi ile aynıdır. Ve o fotoğrafı çektiginizde arzuladığınız fotoğraf olmayacaktır. Objeniz çok küçük kalacak, diger objeler de köşelerde yığılacaktır. Artan mesafe yüzünden de renk ve keskinlik ortadan kalkacaktır.
Viewfinder kullanımının öğrenilmesi biraz pratik ister.Bu nedenle aşağıdaki anahtar noktaları unutmamanızı öneririm.
-Mutlaka Viewfinder’in içinden bakınız.
-Viewfinder’ı köşeden köşeye işaretleyin.
-Viewfinder’ı obje ile doldurun.
-Pozlama bilgisi için makinanızın verilerini ve flaş degerlerinizi kontrol etmeyi unutmayınız.
-Paralax doğrulama( perspektif doğrulama) ya dikkat ediniz.
-Flaşlarınızın açısal konumunu tekrar kontrol ediniz.
Bütün bunları yapmadan deklanşöre asla dokunmamanızı öneririm.
Geniş açı fotoğraf çekimi için diger öneriler;
-Yerleşin ve konunuzla bütünleşin.
-Çekim degerlerinizi kontrol edin.
-Odağı ana objeye ayarlayın ve alan derinliginin kontrolunu yapınız.
-Yukarı obje görüntüleme konumundaysanız kendi kabarcıklarınızı kontrol ediniz.Aşağınızda dalgıç varsa kabarcıklarının objektifinizin portuna çıkarken yerleşebileceğini asla unutmayın.
-Modelinizin konumunu ve ne yapacağını tekrar kontrol ediniz.
-Viewfinder’da görüntüyü oluşturun.
-Flaş degerleriniz TTL konumundaysa objelerinizin otomatik yaklaşım değerleri içinde olup olmadığını kontrol ediniz.
-Önemli bir diğer husus da görüntülenecek cismin yapısı, ışığa duyarlılığı ve yansıma etkisinin önceden bilinmesidir Birçok denizel canlıda ve özellikle balıklarda ışık yayma (biyolüminesans) yetenekleri mevcuttur.Bu önemli ayrıntının bilinmesi fotoğrafçının doğru çekim ve flaş değerleri oluşturmasına katkı sağlar.
-Fotoğrafınızı çekin.
Görüntülemede hedef seçimimiz;
* Geniş açı siluyet çekimi;
Sualtında geniş açı siluyet çekimi genellikle yüzeye doğru makina açıları ve güneş ışığı ile çekilebilinir. Düzey makina açıları da siluyet dalgıçların mağara girişlerinde görüntülenmesinde kullanılabilinir.
*Manzarasal geniş açı çekimi;
Geniş açı sualtı manzara çekimleri genellikle gün ışığının yoğun olduğu anlarda oluşturulan pozlardır. Ön planda detay ve renk katması amacıyla flaş kullanımı ve objesel nesneler belirlenmesi esastır. Sürü balıklar arka planda balıkadam ve en geniş kadrajda tekne görüntüsü bir bütünlük oluşturabilir.
*Portresel geniş açı çekimi;
Portresel çekimler genellikle bir dalgıcın fotoğraf çekerken, bir inceleme yaparken yada dalarken görüntülenmesi üzerine yoğunlaşmalıdır. Model kullanıyorsanız modelinizin elbise ve diğer görsel ekipmanlarının kompozisyon üzerindeki etkileri açısından seçilmiş olmasına dikkat ediniz.
Sonuç olarak yeni başlayan ya da bu alandaki çalışmalarını ilerletmek isteyen sualtı fotoğrafçılarına en önemli tavsiyem, iyi sonuç alamadıkları veya tesadüfen iyi sonuç aldıkları konularda bazı değerleri kalıcı kılmak istiyorlarsa sualtında yaptıkları tüm çalışmaları ayrıntıları olarak yazarak çalışmalıdırlar. Kendi beğenilerine uygun kareleri bulabilmek için birçok deneme çekimleri yapmalıdırlar ve bunları kaydetmelidirler.